dinsdag 22 november 2011

De Bibliotheek op School

Vanuit het onderwijs terecht komen bij de bibliotheek. Vaak vinden mensen dit een rare overstap en vragen dan ook wat voor werk ik nu eigenlijk doe? Op 1 januari 2009 ben ik in dienst gekomen bij BibliOosterschelde, inmiddels de Bibliotheek Oosterschelde, in de functie van enthousiaste leescoördinator Kunst van Lezen. Bibliotheek Oosterschelde mocht met 4 scholen meedoen met de pilot taalachterstand. Een rare naam en gelukkig gebruiken we deze term niet meer maar praten we inmiddels over de Bibliotheek op School. Met deze 4 scholen ben ik meteen aan de slag gegaan. Er is gekeken wat er allemaal aan leesbevordering werd gedaan op de school en waar ik als bibliotheek bij aan kon sluiten. Bij elke groep (het voordeel van een kleine school) kwam ik elke week ongeveer een 20 min/half uur in klas met een leuk project.

Foto: Ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst door directeur Bibliotheek Oosterschelde Jannie van Vugt en directeur obs De Schalm Stavenisse Johan Ebbers omringd door leerlingen van groep 5/6

Dit liep allemaal heel voorspoedig en ik merkte dat door leuke nieuwe boeken mee te nemen, leerlingen ook echt met veel plezier gingen lezen. Vaak zien kinderen door de bomen het bos niet meer, weten niet hoe ze moeten zoeken, haken vaak af doordat schoolbibliotheken vol "oude"boeken staan. Als biebjuf help je ze daarbij, je zorgt dat de boekencollectie van de school gesaneerd wordt en wat er overblijft goed gepresenteerd wordt, zodat kinderen de boeken wel gaan lezen. Ik heb gemerkt dat leerlingen elkaar ook heel goed kunnen enthousiasmeren. 

Inmiddels was ik ook MediaCoach geworden en heb niet alleen leesbevordering in de school gebracht maar ook lessen Mediawijsheid voor de groepen 7/8. Een eyeopener, niet alleen voor de kinderen die opgroeien in deze gemedialiseerde wereld, maar ook voor de leerkrachten. De les over bewerkte beelden bracht veel discussie op gang en ook de les over hoe ga je nu zelf om met (sociale) media leerden ze veel van. Ik ben er dan ook echt een voorstander van dat alle leerlingen van groep 8 Medialessen krijgen en voor de puberteit weten hoe het in elkaar zit en op die manier kritische consumenten/producenten worden.


Natuurlijk liepen er ook dingen stroef, het was niet alleen maar hosanna. Educat werd ingevoerd maar door tijdgebrek werd er vaak niet uit geleend en de leeslogboekjes werd niet ingevuld. Ook de ontwikkeling van v@school, de opvolger van Educat, liet op zich wachten. Soms liepen afspraken met leerkrachten niet soepel en moest je heel erg trekken aan een school. Dit alles kostte veel tijd aan overleg en in aanpak. Maar over het algemeen was iedereen erg positief over de samenwerking onderwijs en bibliotheek.

Het prettige van De bibliotheek op School is, is dat het steeds meer een totaal pakket wordt.  Het is niet alleen de leesconsulent op school maar ook de cursus Open Boek hoort erbij. Bij deze cursus leid je leerkrachten op als leescoordinator. Afgelopen week heb ik de derde cursus Open Boek afgerond. Er zijn weer 10 leerkrachten die een leesplan hebben gemaakt voor hun school i.s.m. de leesconsulent die werkzaam is op de school. Ook heeft Kunst van Lezen mooie en goede brochures ontwikkeld. Zelf vind ik de brochure Meer lezen, beter in taal heel duidelijk en goed geschreven. Ik geef deze brochure ook altijd mee aan de cursisten van Open Boek om hun team te overtuigen van het belang van vrij lezen. Deze weken zijn de leesconsulenten ook druk bezig met de landelijke monitor. De monitor is een meetinstrument ontwikkeld door Kees Broekhof van Sardes, Thomas van Dalen en Lea Kessels. Meten is weten en ik hoop dat we met de resultaten die we in januari uit de monitor krijgen, de samenwerking onderwijs en bibliotheek nog verder verstevigen.



Inmiddels zijn we 3 jaar verder. Ik heb een nieuwe functie gekregen, ben specialist Jeugd en Jongeren geworden. Mijn doelgroep is vergroot van 0-18 jaar. We zijn begonnen met 4 scholen en werken inmiddels met 17 scholen intensief samen. Het werken op de scholen is toch nog even anders dan het werken in een bibliotheek. Dit is wel een knelpunt in onze organisatie. De meeste bibliothecarissen zitten vaak niet te wachten om op een school aan de slag te gaan. Dit betekende dan ook dat we 3 mensen van buiten de bibliotheekwereld aangenomen hebben en zij nu als leesconsulent volop samenwerken met de scholen. 

Natuurlijk is niet alleen Bibliotheek Oosterschelde aan de slag gegaan met de Bibliotheek op School. Landelijk is er een trend te zien dat steeds meer bibliotheken deze koers varen. Bibliotheek Vlissingen is eigenlijk de grondlegger, maar ook Schoolbieb in Den Bosch is daar een mooi voorbeeld van en biebsearch junior komt in feite op hetzelfde neer. Op 8 november in Tilburg  is er een regionale conferentie De bibliotheek op School geweest. Je merkt dat steeds meer organisaties de handen in één slaan en niet allemaal zelf het wiel willen uitvinden maar samenwerken. Marie-Anne Raaijmakers heeft een speciale pagina gemaakt met tweets die over #debibliotheekopschool gaan. 

Kortom bibliotheekwereld is in beweging. Een hele goede zaak vind ik persoonlijk. De leerlingen die graag lezen komen zelf wel naar de bibliotheek maar met de Bibliotheek op School bereik je ook de leerlingen die nog niet graag lezen, moeite hebben met lezen of niet vanuit huis gestimuleerd worden om te lezen of de bibliotheek te bezoeken. En dat is toch uiteindelijk het doel, en daar doen we het voor, enthousiaste leesgierige en mediawijze leerlingen!


Samengevat citeer ik Marleen Wijnen De Bibliotheek op School is:

  • meer en beter structureel samenwerken tussen gemeente en onderwijs
  • meetbaar verbeteren van taal-, lees- en informatievaardigheden
  • verminderen van laaggeletterdheid
  • verstevigen maatschappelijke positie bibliotheken
  • succesvolle producten en diensten
  • gezamenlijke doorontwikkeling en ondersteuning
Saskia den Otter, specialist Jeugd en Jongeren
De Bibliotheek Oosterschelde

5 opmerkingen:

  1. Mooie bijdrage Saskia, interessant om te lezen! +1

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Interessant stuk, ook voor collega's goed om te lezen zodat ze weten wat er eigenlijk op de scholen gedaan wordt.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik sluit me volledig aan bij je verhaal. Ik was een van die bibliotheekmensen die niet stond te springen om op scholen aan de slag te gaan. Toch in het diepe gesprongen en ik heb er totaal geen spijt van. Het is fantastisch om te merken hoe enthousiast je iedereen kunt maken: leerlingen én leerkrachten. En inderdaad, de combinatie van leesconsulent/mediacoach biedt een prachtig totaalpakket. Omdat je al een bekende op school bent, staat de deur ook veel meer open voor mediawijsheid. Er is nog een hoop werk te doen, maar ik zie hier de toekomst voor het bibliotheekwerk. Jeugd is onze nieuwe (belangrijkste?) doelgroep en daar moeten we dus zijn.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Wim en Esther bedankt voor jullie reacties! De leeftijd van 0-12 jaar is ook onze belangrijkste doelgroep en gelukkig dat jij er nu ook heel positief tegen aan kijkt. Esther jij werkt toch bij BiblioPlus? Ik heb heel veel interesse in het zomerlezen.....Ik begreep dat jij daar ervaring mee hebt, toch?

    BeantwoordenVerwijderen